İrtifak Hakkı ve İntifa Nedir? Aralarındaki Farklar Nelerdir?

İrtifak hakkı ve intifa hakkı günümüzde emlak sektöründe sık kullanılan hak ve kavramlardır. Bunların ne anlama geldiğini ve aralarında nasıl bir fark olduğunu bilmek önemlidir. Öncelikle irtifak hakkı, kullanım hakkı olarak da bilinir ve taşınmazın bir başkası tarafından kullanılmasını veya başkasının bundan yararlanmasını sağlayan haktır. İntifa hakkı ise malikin kanunlar tarafından güvence altına alınan kullanım hakkıdır.

İrtifak Hakkı Ne Anlama Gelir?

İrtifak hakkı, mülk sahibi tarafından başka bir kişinin arazisini üzerinde anlaşılan bir amaç için kullanma hakkıdır. İrtifak hakkının kullanımı yasal bir amaç için olmalı ve sözleşmeye dahil olan tarafların normal işlemlerine müdahale etmemelidir. Genel olarak, bir irtifak hakkı yalnızca her iki taraf da kabul ederse var olacaktır, ancak bazı yargı yetkileri, bir taraf için net bir mülkiyet olduğunda ancak o tarafça erişim veya kullanım olmadığında bir İrtifak Hakkının tek taraflı oluşturulmasına izin verebilir. 

Bu hak hem belirli bir bedel karşılığında hem de bedelsiz olarak verilebilen bir haktır. Bu hakkın verilmesi için tapu müdürlüğünde işlem yapılır. Belirtilen hak, tapu kütüğüne tescil edilir. Eğer taşınmaz sahibinin kullanımına olumsuz bir şekilde etki eden bir kullanım söz konusu ise olumsuz irtifak durumu söz konusudur. 

İrtifak Kullanımı Neden Artmıştır?

İrtifak kanunlarının yürürlüğe girmesi ve arazi sahiplerinin özel mülkiyet haklarının tanınması, irtifak kullanımının artmasına neden olmuştur. Aslında, bir irtifak hakkı için modern ispat yükü, bir tapu anlaşmazlığı için geleneksel ispat yükünden çok daha düşüktür. Nitekim irtifak tüzüğü, irtifak hakkı taraflarının, bir tarafın diğer tarafın arazisini belirli bir şekilde kullanmasına izin veren bir anlayışa girdiği varsayımına dayanmaktadır.

 İrtifak hakkı farklı türlere ayrılır. Bunlar; intifa hakkı, üst hakkı, geçit irtifak hakkı, oturma hakkı, kaynak hakkı şeklinde ayrılır. İrtifak hakkı kullanabilmek için, mülk sahibinin bunu kabul etmesi gerekir. Genel olarak irtifak hakkı, iki taraf arasında yapılan bir anlaşmadır. Bu sözleşme yazılı olabilir veya yazılı olmayabilir. Taraflar arasındaki anlaşma, genellikle söz konusu arazinin nasıl kullanılacağını belirleyecektir. Çoğu durumda, bir irtifak sözleşmesi, irtifak hakkının feshedilebileceği şartları da belirleyecektir.

İntifa Hakkı Ne Anlama Gelir?

İntifa hakkı kavramı, malikin sahip olduğu kullanma hakkını ifade eden bir kavramdır. Bu hak, kanunlar tarafından güvence altına alınır. İntifa hakkı, mülk sahiplerinin mülkiyeti elinde tutarken kullanmalarına izin veren yasal bir doktrindir. Bu teoriye göre, sahibi, malın değerine zarar vermediği veya değerini düşürmediği sürece, mülkünün belirli bölümlerine veya tümüne erişme ve bunları kullanma konusunda devredilemez bir hakka sahiptir. 

Mülkiyet hukuku olarak da adlandırılan intifa hakkı, arazi hukukunda bir kişinin mülkü istenen bir süre boyunca, genellikle belirli bir amaç için kullanmasına izin veren yasal bir ilkedir. İntifa hakkının sahibine intifa hakkı sahibi denir. İntifa hakkı, bir kişinin mülkü genellikle belirli bir amaç için arzu edilen bir süre boyunca kullanmasına izin veren değerli bir hukuk ilkesidir. 

Aralarındaki Farklar

İrtifak hakkı ve intifa hakkı arasındaki farklar şunlardır:

• İrtifak, kanun kapsamında belirli kişilerin taşınmazı kullanma zorunluğu sağlar. İntifa ise mal sahibinin izni ile kullanım imkânı sunar.
• İntifa hakkı, tüzel kişilere ömür boyu sunulur. İrtifak ise kişiye yararlanma hakkı tanır.
• İntifa hakkı ile hem kullanım hem de fayda sağlama imkanı sunulur. İrtifak ise ihtiyaca bağlı yararlanma hakkı tanır.
• İrtifak hakkında gayrimenkul mal sahibinindir ve hakka sahip olan kişinin sınırlı yararlanma sağlar. İntifa hakkında gayrimenkul yine mal sahibine ait olmasına karşın hem yararlanma hakkı hem de elde edilen gelir hak sahibine ait olur.